nowe państwo

07_2002_rozmowa



- Golym okiem widac jeszcze inne patologie: brak tego, co Amerykanie nazywaja kapitalem spolecznym, a ponadto korupcje, przestepczosc, rozklad rodziny i panstwa. Czy to efekt utraty tozsamosci?




- Z ta nasza tozsamoscia narodowa jest tak, jakby na srodku dosc ruchliwej drogi wyroslo nam duze drzewo, wok�l kt�rego zdarzaja sie coraz czesciej wypadki samochodowe. Badacze zastanawiaja sie, czy sa one spowodowane wiekiem, plcia, nietrzezwoscia kierowc�w, nie dostrzegaja jednak tego roslego i klopotliwego drzewa. Czyli zanizonej samooceny Polak�w.



- Jakie sa konsekwencje spoleczne negatywnego autostereotypu?



- Po pierwsze, ludzie o zanizonej samoocenie bardzo malo od siebie wymagaja, po drugie - nie maja w sobie dosc motywacji do aktywnosci, do odnoszenia sukcesu. Zanizona samoocena wlasciwie paralizuje sensowne dzialanie, moze nawet prowadzic do agresji wobec innych. A wiec to nie nacjonalizm i ksenofobia sprawiaja, ze na przyklad w stosunku do Cygan�w naszych postaw nie cechuje tolerancja. Przyczyna zaburzen w relacjach z innymi jest przede wszystkim wlasnie zanizona samoocena. Jesli chcemy poprawiac czy zmieniac nasz stosunek do obcych, to postawmy trafnie diagnoze. Nie obnizajmy poczucia wlasnej wartosci, lecz





Dlatego cz�� naszych elit ustawicznie podkre�la, �e mamy przypomina� sobie o ciemnych kartach w�asnej historii, pami�ta� o b��dach i przewinach wobec wszystkich narod�w wok� siebie, a nawet wobec ca�ego �wiata, �e nie wypada nadmiernie akcentowa� w�asnych sukces�w czy dokona�. Po co? �atwiej rz�dzi si� lud�mi o niskim poczuciu w�asnej warto�ci - nimi �atwiej manipulowa�.




- Elity ponosz� ogromn� odpowiedzialno�� za to, �e po trzynastu latach od odzyskania niepodleg�o�ci wci�� trwa sp�r, czy pozytywnym dziedzictwem polskiej to�samo�ci narodowej s� Czterej pancerni i pies, czy bohaterowie Armii Krajowej. W kulturze masowej brak �ladu uwiecznienia czyn�w takich ludzi, jak chocia�by rotmistrz Pilecki czy genera� Fieldorf. Telewizja publiczna karmi nas natomiast nieustannie Klossem na zmian� z Szarikiem. Skoro nie sko�czy� si� sp�r, to nie sko�czy�a si� r�wnie� pewna dwoisto�� naszych wzorc�w, norm, warto�ci, sprzecznych ze sob�. Mamy bowiem do czynienia z r�wnouprawnieniem rozmaitych, wzajemnie wykluczaj�cych si� postaw. Przecie� dzi� bohaterowie solidarno�ciowego podziemia s� stawiani w jednym szeregu z oportunistami z PZPR. Postawy patriotycznej nie da si� budowa� na takim r�wnouprawnieniu.